Dom Długosza, Collegium Gostomianum i Pałac Biskupi

Ulica Mariacka i Długosza biegną równolegle, dzieli je kilkanaście metrów. Obie prowadzą do bazyliki katedralnej. Idąc z Rynku Mariacką (na południe) zatrzymujemy wzrok na jasnych murach klasycystycznego Pałacu Biskupiego (1861-64), zwieńczonego niską attyką. W północno-zachodnim narożniku, przyjmującym kształt półkolistego ryzalitu, mieści się kaplica. Malowniczości białej bryle pałacu dodaje ogrodowa zieleń. Ciekawostką jest fakt, że budynek powstał z materiałów rozbiórkowych. Budulec pochodził z rozebranych kościołów św. Marii Magdaleny i św. Piotra.

Skręcając na wysokości Pałacu Biskupiego w lewo (od strony Rynku) przechodzimy na ulicę Długosza, gdzie wzrok przyciąga jasny budynek późnorenesansowego kolegium jezuickiego, wzniesionego w latach 1602-1615 z fundacji Hieronima Gostomskiego. Dziś też jest tutaj szkoła – I Liceum Ogólnokształcące, bodaj jedyne w Polsce z kondygnacją attykową. Zachowane „szkolne” skrzydło malowniczo wznosi się na sandomierskiej skarpie. W całej okazałości widać je z pokładu statku, który w sezonie zabiera turystów w rejsy po Wiśle. Od strony ulicy Długosza Collegium Gostomianum poprzedza zielony plac, od święta pełniący funkcję miasteczka filmowego. Tędy wiedzie droga statystów na plan zdjęciowy „Ojca Mateusza”.

Z bielą szkolnych murów kontrastuje czerwony, gotycki budynek ze strzelistym dachem. W pochodzącym z XV wieku Domu Długosza znajduje się Muzeum Diecezjalne, w którym oglądać możemy ciekawą kolekcję dzieł sztuki i zabytków kultury. Bodaj największe wrażenie na zwiedzających muzealną ekspozycję robią długie, skórzane rękawiczki królowej Jadwigi. Liczący ponad sześćset lat eksponat mieści się po złożeniu w łupinach orzecha, tzw. sandomierskiego jacka (od dominikanina Jacka Odrowąża, który z dalekich podróży przywiózł do Sandomierza orzechy włoskie). Jest więc i „jacek” w gablocie.

Zabytki i pamiątki podziwiane w Domu Długosza:

romańska figura Matki Boskiej Tronującej z Goźlic,

Relikwiarz Grunwaldzki (ok. 1340 r.), dar króla Władysława Jagiełły, zdobyty w 1410 r. podczas wojny polsko-krzyżackiej,

XV-wieczny obraz „Trzy Święte Dziewice”,

obraz Łukasza Cranacha Starszego zatytułowany „Matka Boża z Dzieciątkiem i św. Katarzyną Aleksandryjską” (ok. 1518 r.),

pozytyw szkatulny – przenośne organy z pierwszej połowy XVII w.,

brewiarze ks. Augustyna Kordeckiego i ks. Ignacego Skorupki,

pudełeczko z włosami Napoleona Bonaparte.

Dom Długosza, Muzeum Diecezjalne, ul. Długosza 9, 27-600 Sandomierz, tel. 15 833 26 70, e-mail: [email protected]. Zwiedzanie: od 1 kwietnia do 30 września, od poniedziałku do soboty - w godz. 9.00-16.00, w niedziele i święta - w godz. 13.30-16.00; od 1 października do 31 marca, od poniedziałku do soboty - w godz. 9.00-15.00, w niedziele i święta - w godz. 13.30-15.00. Uwaga - do końca kwietnia 2011 r., a powodu prac prac konserwatorsko-remontowe muzeum jest zamknięte Bilety: normalny - 6 PLN, emerycki - 4 PLN, ulgowy (dzieci od lat 6, młodzież i studenci) - 3 PLN.

Collegium Gostomianum, ul. Długosza 7, 27-600 Sandomierz, tel/fax 15 832 52 45.

Pałac Biskupi, ul. Mariacka 7, 27-600 Sandomierz, tel. 15 644 56 26, 15 832 25 38.