Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Niezwykłe historie kieleckich Żydów na wystawie w Muzeum Dialogu Kultur w Kielcach

Tomasz Trepka
Tomasz Trepka
Model kieleckiej synagogi w 3D. Przygotowany został przez Piotra Świerczyńskiego ze Stowarzyszenia imienia Jana Karskiego w Kielcach
Model kieleckiej synagogi w 3D. Przygotowany został przez Piotra Świerczyńskiego ze Stowarzyszenia imienia Jana Karskiego w Kielcach Tomasz Trepka
Wyjątkową ekspozycję dotyczącą ludności żydowskiej przygotowało Muzeum Dialogu Kultur w Kielcach. Wystawa towarzyszy ogólnopolskiej konferencji naukowej upamiętniającej 80. rocznicę zagłady getta kieleckiego oraz 160. rocznicę osadnictwa żydowskiego w Kielcach.

Niezwykłe historie kieleckich Żydów

Na wystawie znajdziemy między innymi historię kieleckich Żydów - rodziny Gringrasów. Siostry Mala i Bala Gringras zostały najprawdopodobniej zamordowane podczas likwidacji getta w Kielcach w sierpniu 1942 roku. Ich ojciec Kopel Gringras, jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, prowadził w Kielcach Zakład Fotograficzny „Moderne” i Wytwórnię Fotochemiczną „Orion”. Dziewczęta były uczennicami renomowanego Gimnazjum Żeńskiego Stefanii Wolmanowej, a w domu przy ulicy Sienkiewicza 52 pomagały w retuszowaniu zdjęć – pracując również w atelier „Moderne”, które znajdowało się na dziedzińcu kamienicy. Ich sąsiadem był Gustaw Herling-Grudziński. W getcie mieszkali w domu przy ulicy Okrzei 17. Natomiast trzecia z sióstr - Estera została aresztowana przez Sowietów i wysłano ją do łagru na Syberię.

Inną kielecką rodziną żydowską zaprezentowaną na wystawie są Ehrlichowie, którzy w latach 30. XX wieku zarządzali Zakładami Wapiennymi "Kadzielnia". W 1934 roku zatrudniali oni około 300 osób, a przed wybuchem II wojny światowej było to już 600 pracowników. Wprowadzili oni wiele innowacyjnych rozwiązań technicznych i produkcyjnych. Dbali również o rozwój kadry pracowniczej - zakładając przyzakładową bibliotekę.

Ekspozycję wzbogaca również biogram doktora Mojżesza Pelca. Był lekarzem i jako pierwszy sprowadził do Kielc aparat rentgenowski. Został dyrektorem kieleckiego Szpitala Żydowskiego. Angażował się w działalność pomocową, kierował dwiema żydowskimi instytucjami społecznymi finansowanymi przez rodzinę Zagajskich – domem starców i sierocińcem. Udzielał pomocy lekarskiej w stowarzyszeniu dobroczynnym. Przez wiele lat sprawował mandat kieleckiego radnego. W okresie okupacji sprawował funkcję dyrektora w szpitalu w kieleckim getcie. Został aresztowany przez Gestapo w czerwcu 1941 roku, jako oficer rezerwy Wojska Polskiego. 30 lipca 1941 roku z kieleckiego więzienia przy ulicy Zamkowej, wywieziono go do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Został zamordowany 8 września 1941 roku przez funkcjonariusza SS, który butem zmiażdżył mu krtań.

Niezwykle interesującym eksponatem jest przywilej wydany w 1676 roku przez Jana III Sobieskiego dla Żydów w Chęcinach. Król polski, po epidemiach i wojnach w połowie XVII, postanowił przywilej ponownie przypomnieć. Tego rodzaju dokumenty miały za zadanie między innymi zachęcić Żydów do udziału w odbudowie zniszczonych wsi i miasteczek regionu świętokrzyskiego. Bardzo ciekawym elementem wystawy jest rekonstrukcja kieleckiej synagogi w 3D. Oprócz tego możemy zobaczyć XIX-wieczny fragment Tory oraz zabytki z okresu międzywojennego. Ekspozycję przygotowało Muzeum Narodowe w Kielcach.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Wielki Piątek u Ewangelików. Opowiada bp Marcin Hintz

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na kielce.naszemiasto.pl Nasze Miasto